 |
| İstanbul'da İşgal Günleri |
İstanbul'da İşgal Günleri
Kitap pazarı bugün siz değerli takipçilerine bir tıpkıbasım
eseri sunuyor. 1. Dünya Savaşı sonrasında Mondros Antlaşmasının imzalanmasıyla
birlikte işgal edilen Osmanlı Devletinin Başkenti İstanbul’da yaşananları
İngilizlerin resmi belgelerinden okuyucuya sunuyor.
EDİTÖR PUANI
TANITIM BÜLTENİ
“Elinizde tuttuğunuz kitap önemli bir tıpkıbasım. Yüz yıl
önce vuku bulan işgal yıllarında İngiliz Ticaret Odası'nın İstanbul'da tuttuğu
kayıt defteri. İçerisinde Ekim 1919-Haziran 1922 arasındaki tutanaklar ve
önemli toplantı notları var. Toplantılara katılan müşavirler tanınan kimseler.
Biri Çarikov (Nikolai V. Tcharykow). Çarlık Rusya'nın İstanbul'daki son sefiri.
Harp ilan edildiğinde İstanbul’u terk eden Büyükelçi Çarikov, 1917 Devrimi'nden
sonra bu şehre mülteci olarak geldi. Kayıtlardan anlaşıldığına göre İngiliz
Ticaret Odası’nın Rus Alt Şubesi’nin komisyonlarında bulunmuş. Mütalaalar ve
kayıtlar çok enteresan. Şüphesiz ticaret için bu kozmopolit bölgede önemli bir
oluşum söz konusu. Ticari, siyasi ve askeri anlamda ciddi bilgi ve belge
mevcut. Göze batıyor ki burada artık çökmüş, zapt edilmiş bir memleketi,
ileride sınırları yeniden düzenlenecek bir bölgeyi her anlamda düzenlemeye
çalışıyorlar ve Ticaret Odası önemli bir misyon yükleniyor. Sonraki aylardaki
gelişmeler ise onların hayallerinin gerçekleşmeyeceğini gösteriyor. Mustafa
Kemal Paşa önderliğindeki Milli Mücadele Hareketi sayesinde tüm planları
sekteye uğruyor. Kurtuluş Savaşı’nın hangi zorluklarla kazanıldığını daha kolay
anlamak için bu tür önemli yayınların neşri çok faydalı, tarihseverlere tavsiye
ederim.”
- İlber Ortaylı -
“‘İstanbul’un Fethi’ üzerine neredeyse her dilde, kolay okunabilir
olanlardan akademik eserlere uzanan uzun bir liste mevcut. Peki ya ‘İstanbul’un
İşgal Yılları’ hakkında bu anlaşılmaz ketumiyet de ne ola? Bu tatsız dönemi, o
dönemde yaşayanları ve yaşananları hep merak ettim. Öyle ya, bizler için ne
denli tatsız olsa da ve hatta sarsılmış olduğumuz bu yılları hatırlamaktan
hazzetmesek de... Muradım bu dönemle ilgili çeşitli kaynakları bilmek ve
okumak... Tutkunu olduğum efsane bir tarihçi var: Fernand Braudel. Kendisi
tarihi tarih yapanın imparatorlar, generaller değil; insanlar, ekonomik
koşullar olduğunu anlatır. İşte bu yüzden Dr. Haluk Kardaş heyecan verici
‘günlük’ ile Viyana’dan geldiğinde çok sevindim. Bu değerli keşfi bir işaret
fişeği olarak görüyorum. Umarım ki görmezden geldiğimiz bu buruk vakti aydınlatmaya
büyük katkısı olur. Dahası bu sayede sadece ‘tarihçilerimiz’ değil;
sosyologlar, ekonomistler, edebiyatçılar ve sanatçılar da ‘İşgal Vakti’ne’
baksınlar isterim.''
- Ali Esad Göksel -
Minute Book; 1887 tarihinde Birleşik Krallık’ın, İstanbul
ile Balkanlar’da her iki ülke için karşılıklı “ticari” menfaatleri gözetmek
amacıyla; James William Whittall öncülüğünde bir grup iş adamı tarafından
dünyanın göz bebeği İstanbul’da şirket olarak ihdas edilen, İngiltere’den sonra
en eski ikinci oda unvanlı bu ticaret odasının 1919, 1920, 1921 ve 1922’ye ait
toplantı kayıt tutanaklarını ihtiva ediyor. Dolayısıyla Birleşik Krallık ile
yürütülen ticari ilişkilerin köklerini de ortaya çıkarıyor.
Birleşik Krallık ile ticari ilişkimiz ne zaman başladı?
Ticari menfaatler hangi sebeplerle siyasi, askerî, ekonomik ve iktisadi
yaptırımlara dönüştü? Osmanlı Devleti’nin parçalanmasının ivme kazandığı ve
sömürgeciliğin gittikçe önem kazandığı Birinci Dünya Harbi’ne doğru ilişkiler
ne yönde ilerledi? Harbin sonunda yenilmiş kabul edilen Osmanlı Devleti’nin
toprakları gizli antlaşmalarla paylaştırılırken ne tür ticari menfaatler
gözetildi? Mondros Mütarekesi’nin ardından başlayan işgal sırasında
İngilizlerle ticaret ne durumdaydı?
El yazısından tıpkıbasım olarak Türkçeye çevrilen bu
tutanaklarla ticari ilişkilerin gölgesinde gizlenen siyasi, askerî ve iktisadi
planları keşfedecek; adı geçen şahısların ülkeleri adına hangi emelleri
gerçekleştirmek üzere ne tür roller oynadıklarını öğrenecek; ülkemizin yakın
tarihini derinlemesine etkilemiş bir dönemin iklimine kaynağından tanıklık
edeceksiniz.
FİYAT KARŞILAŞTIRMASI
Yorumlar
Yorum Gönder